Kỹ Thuật Hàn Que Cơ Bản Tốt Nhất Của Chuyên Gia Cần Lưu Ý
Nguyễn Thanh Phú
Th 3 27/02/2024
Nội dung bài viết
Hàn que là phương pháp hàn cơ bản nhất tuy nhiên đối với người mới học có thể gặp các trường hợp bị dính que, kéo không ra và khi để lâu máy hàn sẽ bị nóng do quá tải. Để có một kỹ thuật hàn tốt ngay từ đầu hãy cùng Điện Máy EVI - chúng tôi đi tìm hiểu ngay những bí quyết về kỹ thuật hàn que cơ bản tốt nhất của chuyên gia dưới đây nhé !
Phương pháp hàn que là gì ?
Định nghĩa Hàn que
Phương pháp hàn que hay còn có tên gọi là hàn hồ quang tay là quá trình hàn điện nóng chảy sử dụng điện cực dưới dạng que hàn ( sử dụng thuốc bọc) và không cần dùng khí bảo vệ, trong đó tất cả các thao tác từ gây hồ quang, dịch chuyển que hàn, thay que hàn, vv… đều được người thợ hàn thực hiện bằng tay. Các tên gọi:
SNAW (Shielded metal arc welding)
MMA (Mannual metal arc)
Flux shielded arc weldingStick welding
Ưu điểm của hàn que
Kỹ thuật hàn que mang lại rất nhiều ưu điểm như sau:
Có thể ứng dụng được trên nhiều kim loại với độ dày khác nhau
Vị trí hàn đa dạng, linh hoạt, có thể hàn được trên bề mặt ít được làm sạch.
Trong quá trình hàn, vỏ bọc que hàn sẽ có chức năng tự tạo ra môi trường bảo vệ nên hạn chế tối đa những tác động từ gió. Mọi người thường sử dụng kỹ thuật hàn này khi hàn ở ngoài trường
Thiết bị sử dụng cho kỹ thuật hàn que có giá thành rẻ, tính cơ động cao nên tiết kiệm được rất nhiều chi phí hàn.
Que hàn – Cấu tạo của que hàn dùng trong hàn que
Khái niệm
Trong kỹ thuật hàn que chắc chắn không thể thiếu được vật liệu que hàn. Que hàn thực chất là một thanh kim loại (thường được làm từ đồng) mà khi có dòng điện chạy qua sẽ nóng chảy và bổ sung kim loại cho các mối hàn.
Khi que hàn nóng chảy sẽ được cắt thành từng đoạn thẳng có chiều dài từ 250 – 450 mm. Những đoạn này gọi là lõi que hàn. Bao bọc bên ngoài lõi một lớp hỗn hợp các khoáng chất thì gọi là que hàn có thuốc bọc. Nếu chỉ có phần lõi không thì được gọi là que hàn trần. Khi thực hiện hàn bằng que hàn trần sẽ cho chất lượng mối hàn kém bên hơn. Vậy nên, ngày nay ít ai dùng đến que hàn trần.
Cấu tạo
Vì que hàn trần hiếm khi được sử dụng nên trong phần dưới dây, chúng tôi chỉ đề cập đến cấu tạo của loại que hàn có thuốc bọc bảo vệ. Loại que này có cấu tạo gồm 2 phần: lõi que hàn và phần vỏ bọc.
- Phần lõi que hàn
Phần lõi que hàn là những đoạn kim loại thẳng có độ dài phổ biến từ 250mm đến 500mm với đường kính nằm trong khoảng 1.6mm đến 6mm.
Trong phần lõi que hàn sẽ có 2 phần không bọc thuốc: phần đuôi và phần đầu. Phần đuôi có độ dài khoảng 3cm-5cm không có thuốc bọc để kẹp vào kìm hàn. Phần đầu sẽ để ra 1mm không bọc thuốc với tác dụng mồi hồ quang cho dễ.
- Phần vỏ bọc
Lõi que hàn sẽ được bao bọc bởi một lớp hỗn hợp các loại khoáng chất, hóa chất, các loại fero hợp kim. Đây được gọi là phần vỏ bọc của que hàn. Trong vỏ bọc sẽ có thêm chất kết dính để giữ vỏ bọc dính chắc vào lõi que hàn. Độ dày của vỏ bọc thường nằm trong khoảng 1 – 3mm tùy vào loại que hàn.
Công dụng chính của thuốc bọc là làm mồi dẫn cháy, giúp que hàn bắt cháy dễ dàng hơn và bổ sung kim loại vào mối hàn để giúp mối hàn tăng thêm sự chắc chắn. Bên cạnh đó, phần vỏ bọc còn giúp bảo vệ mối hàn trước những tác nhân oxi hóa giúp mối hàn luôn bền đẹp, sáng bóng và không bị gỉ sét.
Phân loại
Que hàn có nhiều loại, thông thường sẽ được phân loại theo các tiêu chí sau:
- Phân loại theo kích thước sẽ có 6 loại que hàn phổ biến:
– Que hàn 2mm chiều dài 250 – 350mm
– Que hàn 2.5mm chiều dài 300 – 350mm
– Que hàn 2.6mm chiều dài 300 – 350mm
– Que hàn 3.2mm chiều dài 350 – 400mm
– Que hàn 4mm chiều dài 400 – 450mm
– Que hàn 5mm chiều dài 400 – 450mm.
- Phân loại theo công dụng sẽ có 4 loại que hàn:
– Que hàn hồ quang tay
– Que hàn cắt
– Que hàn dưới nước
– Que hàn năng suất cao.
- Phân loại theo thành phần của thuốc bọc cũng sẽ có 4 loại que hàn như sau:
– Que hàn có thuốc bọc hệ axit (ký hiệu A)
– Que hàn có thuốc bọc hệ bazơ (ký hiệu B)
– Que hàn có thuốc bọc hệ Rutil (ký hiệu R)
– Que hàn có thuốc bọc hệ hữu cơ (ký hiệu O hoặc C)
Kỹ thuật hàn que dành cho người mới học nghề
Hàn que là phương pháp hàn cơ bản nhất tuy nhiên để có mối hàn có tính thẩm mỹ cao người hàn cần nắm vững các kỹ thuật hàn que cơ bản dưới đây:
Đưa mối hàn về vị trí nằm ngang
Trước tiên khi chuẩn bị thao tác hàn bạn cần đưa mối hàn về vị trí nằm ngang để dễ dàng thao tác hơn. Ví dụ: khi bạn muốn hàn ở góc chữ L, thì nên đưa vật hàn ngửa lên (nếu có thể) để chúng tạo thành góc chữ ‘V’ để dễ làm việc hơn. Ngoài ra, bạn cũng cần tăng tính tiếp xúc của vật hàn bằng cách trước khi làm việc nên vệ sinh thật sạch mối hàn, chùi sạch lớp sơn, bụi hoặc lớp rỉ sét bám bên ngoài. Nếu gặp sắt tráng kẽm (gavanized) nên mài sạch lớp kẽm ở vị trí hàn. Nếu cần hàn nhiều đường, phải gõ, chải cho tróc hết lớp xỉ trước khi tiến hành hàn đường kế tiếp.
Lựa chọn que hàn phù hợp
Việc lựa chọn que hàn ngoài phụ thuộc vào chiều dày vật hàn còn phải phù hợp với từng loại máy hàn khác nhau. Ví dụ :
- Đường kính que hàn 1.6mm – 3.2mm: Chọn máy hàn dòng 200
- Đường kính que hàn 3.2mm – 4.0mm: Chọn máy hàn có dòng 250
- Đường kính que hàn 4.0mm – 5.0mm: Chọn máy hàn có dòng 315
Thiết lập cường độ dòng điện phù hợp
Việc thiết lập cường độ dòng điện còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: đường kính lõi que hàn và bề dày thuốc bọc que hàn, tính chất của que hàn, vật liệu hàn, tư thế hàn, loại mối nối, bề dày vật hàn. Để dòng hàn ra được chính xác và đảm bảo cần xem lại toàn bộ những vị trí tiếp xúc từ máy ra tới vật hàn, dây mass, que hàn … sao cho tất cả phải tiếp xúc tốt và đảm bảo cho dòng điện lớn chạy qua .
Vệ sinh vị trí đầu kẹp mass trên vật hàn
Lưu ý cuối trong kỹ thuật hàn que là vệ sinh đầu kẹp mass, hành động này sẽ giúp tăng tính tiếp xúc và dẫn điện tốt. Cụ thể bạn cần bắt kẹp mass gần với vị trí hàn. Khoảng cách đầu que hàn đến vật hàn thường sẽ bằng đường kính đũa hàn và góc độ nghiêng giữa đũa hàn và mặt phẳng hàn thường khoảng 70 độ.
Lưu ý và cách xử lý khi hàn que bị dính
Cường độ dòng điện yếu
Để học được kỹ thuật hàn, trước hết bạn phải học cách điều chỉnh cường độ dòng điện. Cường độ dòng điện quá thấp sẽ dễ dẫn đến hàn hay bị dính que, hàn không ngấu và mối hàn bị ngậm xỉ. Nếu cường độ dòng điện quá cao sẽ gây văng tóe hoặc làm thủng vật hàn trong trường hợp hàn những vật liệu mỏng.
Lựa chọn que hàn không phù hợp
Lựa chọn que hàn dựa vào chiều dày của vật hàn, chiều dày vật hàn càng lớn thì đường kính que hàn càng lớn. Nếu lựa chọn que hàn không đúng sẽ làm thủng vật hàn, việc lựa chọn que hàn phù hợp ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của mối hàn.
Hình Ảnh: Lựa chọn que hàn phù hợp để đem lại hiệu quả cao nhất
Chất lượng que hàn
Chất lượng que hàn cũng làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng mối hàn. Có thể trong quá trình bảo quản gặp điều kiện thời tiết ẩm ướt nên que hàn bị ẩm, mốc hoặc bị vỡ lớp thuốc bọc. Cần có các biện pháp bảo quản que hàn đúng kỹ thuật, tránh tiếp xúc với môi trường ẩm ướt. Phải có biện pháp sấy khô que hàn trước khi hàn để đảm bảo mối hàn tốt nhất.
Khoảng cách que hàn đến vật hàn quá gần
Trong quá trình hàn việc để thực hiện đúng kỹ thuật hàn que cần giữ khoảng cách giữa que hàn và vật hàn đòi hỏi sự thợ hàn phải có kỹ thuật nhất định, nếu khoảng cách quá gần sẽ làm dính que hàn, nếu khoảng cách quá xa thì sẽ không gây được hồ quang hàn.
Địa chỉ cung cấp máy móc uy tín chất lượng nhất Việt Nam hiện nay
Điện máy EVI - Điện máy Chính hãng, Máy Rửa Xe, Máy Hàn, Dụng cụ cầm tay Số 1 tại TP HCM CÔNG TY CỔ PHẦN MÁY MÓC VIỆT NAM Giấy chứng nhận ĐKDN số 0315937332 do Sở KH&ĐT TP. Hồ Chí Minh cấp ngày 02/10/2019.
Địa chỉ: 367-369 Trường Chinh, Phường Tân Thới Nhất, Quận 12, TP HCM
CN2: 1095 Quốc Lộ 1A, Phường Bình Trị Đông A, Quận Bình Tân, TP. HCM
CN3: 753 Quốc Lộ 13, P. Hiệp Bình Phước, Thủ Đức, TP. HCM
Số điện thoại: 0385.513.985
Email: dienmayevi@gmail.com